İnşaat Sektöründe Yapay Zeka Kullanımı Ve Faydaları
Dünya genelinde iş gücünün %7 gibi bir oranını karşılayan inşaat sektörü, 10 trilyon dolarlık yatırım hacmiyle dünya ekonomisinin bel kemiği halinde bulunuyor. Dünyada reel sektörün devlerinden biri konumunda olan inşaat sektörü, yapay zeka teknolojisi ve diğer teknolojilerin kullanımı bakımından, oldukça geride kalmış durumda.
Çalışanların, şu anda uyguladıkları yöntemleri bırakıp, teknolojinin gerekliliklerine göre hareket etmeleri, yenilik olarak algılandığından, göz korkutucu bir etkiye sahiptir. Fakat yapay zekanın bu alanda kullanılması işleri daha da kolaylaştıracağı gibi maliyetlerin de minimum seviyelere inmesine yardımcı olabilecektir. Bu sebeple diğer sektörlerde uzun yıllardır kullanılan yapay zeka sistemleri, yavaş da olsa inşaat sektöründe kullanılmaya başlandı.
Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi Arasındaki İlişki
Yapay zekaya, insani özelliklerin taklit edilmesi ve taklit edilen bu davranışların uygulanmaya geçirilmesi işlemi de denilebilir. Makine öğrenmesi denilen durum, yapay zekanın alt kategorileri arasında yer alır. Makine öğrenmesi; istatistiksel verilerin, bilgisayar programlarını kullanmadan öğrenme yeteneğini kazandırma işlemidir. Alanında uzmanlaşmış kişiler, yapay zekanın inşaat sektörü alanında önümüzdeki yıllarda büyük bir gelişme kaydedeceği görüşüne sahip. Göründüğü kadarıyla, sektörde son zamanlarda yaşananlar, yeniliğin yapılması gerektiğini de açıkça gösteriyor.
Yapay zekanın piyasadaki ekonomiler için kaçınılmaz olduğu düşünülürse, inşaat sektöründe bu sistemlerin kullanılmaması mümkün olmayacaktır. Bir diğer deyişle, yapay zekanın diğer sektörlerde aktif olarak kullanılması ve bu sektörde yaşanan olumlu gelişmeler, inşaat sektörünü yapay zekayı kullanmaya itiyor. Yapay zeka ve makine öğreniminin inşaat sektöründe potansiyel uygulamalarına bakıldığı zaman ne kadar büyük etkiler yaratılacağı tahmin edilebilir. Cevap bekleyen sorunlar ve bilgi talebi sektörün bazı uygulamaları arasında bulunuyor. Makine öğrenimi, verilerin incelenmesi ve proje yöneticilerini bu noktalarda uyarmaya yarayan, akıllı asistan sistemleridir.
Yapay Zekanın İnşaat Sektöründeki Geleceği Nedir?
Yukarıda belirtmiş olduğumuz gibi yapay zekanın inşaat sektörüne girişi kaçınılmazdır. Özellikle önümüzdeki birkaç yıl içerisinde artık tamamen yapay zeka yönetimi, inşaat sektörünün her alanında yer alacaktır. Büyüme standartlarına ayak uydurulabilmesi, inşaat sektörü büyüme oranlarının geriye doğru gitmemesi için bu kaçınılmaz bir hal almıştır. Peki, yapay zekanın inşaat sektöründeki geleceği tam olarak nedir? Nasıl ilerleme kaydedilecek?
1- Maliyet Aşımlarının Doğrudan Önlenmesi
Büyük projelerin tamamında, en iyi ekip ve ekipmanlar temin edilmesine rağmen, öngörülen bütçe hemen her zaman aşılıyor. Sözleşmenin türü, projenin büyüklüğü ve projeyi yöneten kişilerin yetkinlik düzeylerini ölçüp, proje için öngörülen maliyetleri hesaplayan sisteme, Yapay Sinir Ağları sistemi deniliyor. Diğer yandan projenin planlanan başlangıç ve bitiş tarihleri ve gerçekçi yaklaşımlarla veri tahminlerinin yapılabilmesi için kullanılabiliyor. Yapay zeka, projede yer alan personellerin, bilgi ve becerilerini geliştirebilmeleri için tecrübeye dayalı olan eğitim materyallerine erişmelerini sağlıyor. Bu durum, yeni olarak tabir edilebilecek kaynakların, projelere eklenmesi sürelerini kısaltacağından, zamansal açıdan tasarruf sağlayabilir. Zaman tasarruflarının sağlanması demek, projenin teslim sürelerinin kısalması anlamını taşıyor.
2- Daha İyi Tasarımlı Binalar
Bina Bilgisi Modellemesi, bu alanda kullanılan sistemdir. Bu sistem, mimar ve mühendislere, binanın alt yapısını daha verimli planlama, inşa etme ve tasarlama konularında fikir verebilen, 3B model tabanlı olan bir süreçtir. Yapılacak olan bir binanın inşaatını tasarlamak ve planlamak için, 3B modellerin hazırlanması durumunda, mühendislik, mimari, elektrik, mekanik ve elektrik tesisatı sistemlerinin faaliyet sırasına göre yapılması, ilgili ekipler tarafından dikkate alınması gereken konuların başında yer alıyor. Buradaki asıl zorluk, farklı disiplinlere ait modellerin birbirleriyle çatışmasını engellemektir. Sektörde bunu sağlamanın en iyi yolu, makine kullanımının öğretilmesi ve uygulanmasını sağlamaktır. Bu durumda birbirinden farklı ve iyi tasarımların uygulanabilmesi için de farklı denilebilecek yazılımların kullanılması gerekiyor.
3- Riskin En Aza İndirilmesi
Proje olarak ortaya çıkan her inşaat faaliyetinde, güvenlik, kalite, zaman ve maliyet riskleri bulunabilir. Projenin büyümesi, farklı alanların bir arada çalışmasını gerektirdiğinden, risk durumları daha da artacaktır. Yapay zeka bu açıdan, projede bulunacak tüm riskleri kolayca tespit edilebilmesini sağlayabilecek niteliktedir. Proje ekipleri, bu açıdan gerekli kaynakların doğru şekilde belirlenen risklere uygulanabilmesini sağlayacaktır. Burada kullanılacak olan yapay zeka, ortaya çıkan veya çıkabilecek sorunlara otomatik çözümler üretebilecek kapasitededir.
4- Projenin Planlama Aşaması
2018 yılına gelindiğinde, projeler yapılırken, gerekli olan bütçeleri öngörebilecek bir sistem geliştirilip işleme konuldu. Uygulamayı yürürlüğe koyan şirket, inşaat sektöründe robotları kullanarak, veri aktarma işlemlerini gerçekleştiriyor ve buna bağlı olarak farklı alt projelerinde ilerleme aşamalarını değerlendirip ölçebiliyor. Yapay zekanın uygulanmasıyla uygulanan bu yöntem tamamen otomatik olarak ilerliyor. Oluşabilecek sorunlar, henüz küçük boyutlarda aktarılarak, çözülme imkanına sahip oluyor. Gelecek yıllarda, ‘Güçlendirilmiş Öğrenme’ şeklinde tanımlanan yapay zeka algoritmalarının hayata geçirilmesi öngörülüyor. Bu sayede aynı ve benzer projelerde sonsuz şekilde kombinasyon ve alternatifler değerlendirilebilir. Proje planlamasında en iyi yolu optimize edebildiği ve kendisini düzeltme imkanına sahip olduğu daha iyiyi sunma şansı yaratacaktır.
5- Şantiye Alanlarının Üretken Hale Getirilmesi
Günümüz teknolojisini düşündüğümüz zaman, tuğla örmek, kaynak yapma, yıkım yapmak, beton dökmek gibi insan faaliyetleri olan yöntemlerin tamamı, yapay zekayla tasarlanmış inşaat makineleriyle kolayca yapılabiliyor. Benzer olarak gösterilebilen, programcısı insanlar olan buldozerler kazı çalışmaları işlemlerini gerçekleştirebilmektedir. İnşaat şantiyelerinde kullanılan bu yöntemler, projenin tamamlanabilmesi için gerekli olan süreyi kısalttığı gibi insanlara çok daha geniş zaman sunabiliyor. Projeyi yöneten kişiler, kameralar, yüz tanıma sistemleri ve benzeri teknolojik imkanlarla inşaat alanında gerçekleştirilmekte olan çalışmaları reel olarak izleyebilme şansına sahiptirler. Çalışan verimliliğinin belirlenmiş olan prosedürlere uygun olup olmadığı, kolayca öğrenilebilir.
6- İnşaatın Güvenliği
İnşaat sektöründe yaşanmakta olan iş kazaları ve bunlara göre yaşanan işçi ölümleri, diğer sektörlere oranla tam olarak 5 kat daha fazladır. İnşaat alanında yaşanan bu ölümlerin ana nedenleri; yüksekten düşme, herhangi bir nesnenin takılması, elektrik çarpmaları, nesnelerin arasında sıkışarak kalma olarak tanımlanabilir. Amerika merkezli önemli bir şirket, yaşanan bu ölümlerin en aza indirgenmesi için yapay zekalı bir uygulama geliştirmektedir. Bu yapay zeka sistemi sayesinde, inşaat alanındaki risk faktörlerinin değerlendirilmesi, güvenlik önlemi almayan işçilerin uyarılması gibi yöntemlerin sağlanması hedeflenir. Şirket, risklerin tamamen derecelendirilme imkanına sahip olduğunu, yüksek riskler söz konusu olduğunda da anında önlem alınabildiğini belirtiyor.
7- İşgücü Sıkıntısını Giderme
İş gücünün sıkıntılı olması, sektördeki düşük verimlilikler yaşanması, inşaat firmalarının yapay zeka sistemlerine hızlıca yönelmesini sağlamıştır. Yapılan araştırmalara göre, verilerin kontrol edilmesi, analizlerin yapılmasıyla inşaat firmaları %50 oranında bir verimlilik sağlama potansiyeline sahiptir. İnşaat şirketleri de bu araştırma sonunda, proje aşamasındaki işin toplamının ne kadar olduğu, makineler ve işçiler arasındaki verimliliğin artırılması için planlamaların yapılması adına, yapay zeka sistemlerine yönelmeye başlamışlardır. Söz konusu yapay zeka sistemi; projenin ilerleme sürecinin hangi aşamalarda olduğunu, ekipman ve işçilerin konumlarını değerlendirme, hangi alanlarda yeterli olunduğunu, hangi alanlarda eksik kalındığını çözümleme kapasitesine sahiptir.
8- Şantiyenin Dışındaki İnşaat
İnşaat şirketleri, fabrikalarda robotlar tarafından üretilen yapı malzemelerini artan bir oranla kullanmaya devam etmektedirler. Bu sayede inşaat için gereken tüm mekanizmalar fabrikalar tarafından üretildiğinden, inşaat alanında çalışan işçiler için detayları tamamlama işlemleri kalıyor.
9- İnşaat Sonrasında Yapay Zekanın Kullanımı
Bir bina tamamlandıktan sonra yapay zekanın kullanımı son bulmuyor, devam ediyor. Özellikle binanın modellemesi, yapısı hakkında bilgi depolaması yapılabilmektedir. Yapay zeka sistemleri bu açıdan çıkan sorunların çözümlenmesi için gerekli önlemleri alabilmektedir.
Yapay Zeka ve İnşaat Sektörü Hakkında
Yapay zekayla birlikte kullanılabilen diğer teknoloji sistemleri, bina yapımlarındaki gerekli maliyetlerin %20 oranında azalmasını sağlayabiliyor. Mühendisler, sanal gerçeklik olan gözlükleri takarak, yapım aşamasını mini robotlarla gerçekleştirebilirler. Günümüzde yapay zeka, binaların sıhhi tesisat ve elektrik sistemlerinin konumlandırılması için kullanılabilir. Planlamalar dışında, inşaat alanında güvenliğin en üst seviyeye çıkması, artan ölümlerin azalması için yapay zeka teknolojisi sürdürebilir şekilde kullanılabilir. Ayrıca projenin yapım aşamasında, yaşanabilecek sorunların giderilmesi, verimliliğin en üst seviyelere çıkarılması, güvenlik sorunlarının yok edilmesi için yapay zeka sistemleri denetleyici şekilde kullanılabilir.
Yapay zeka sistemleri, tahmin edildiğinin aksine inşaat alanlarında insan iş gücünün yerine geçmesi pek olası görünmeyen bir durumdur. Bu tahminlerin aksine, planlamaların daha doğru yapılmasın sağlamak, inşaat alanlarında yaşanan ölümleri en aza indirmek, inşaat alanındaki modellerin daha iyi geliştirilmesini sağlamak, modern teknolojilerin inşaat alanlarında detaylı bir biçimde kullanılmasını sağlamak gibi iyileştirilmeler yapılabilir. Kısacası yapay zeka, insan çalışmasına engel olmayacağı gibi sistemin daha kolay şekilde ilerlemesini sağlayacak, projelerin en erken biçimde bitmesine yardımcı olacaktır.
İnşaat sektöründeki patronlar, inşaat alanında yapay zekanın kullanılması gereken alanlara yapacakları yapay zeka yatırımları sayesinde, sektörün hızlı büyümesine olanak sağlayacaktır. Bu konuda erken hareket edecek kişiler, sektörün ilerleyen dönemlerinde söz sahibi olma konumuna gelebileceklerdir.
Yapay Zeka İnşaat Sektörü İçin Gereklilik Mi?
İnşaat sektörü dünya genelinde iş gücünün en yüksek olduğu, ekonomiyi şekillendirebilen faaliyet alanlarının başında gelmektedir. Ancak son dönemlerde yaşanan teknolojik gelişmelerin diğer sektörlere uygulanması, büyüme endekslerinin farklılaşmasını sağlamıştır. Hiç kuşku yok ki yapay zekanın yer aldığı sektörlerin tamamı, beklenilenden çok daha hızlı olarak büyüme göstermişlerdir. Fakat inşaat sektöründebununböyle ilerlediğini söylemek pek mümkün olmayacaktır. Bunun ana nedeni, yapay zekanın inşaat sektöründe az kullanılması değil, modern çağın gerekliliklerinin altında kullanılmasıdır.
Gelişen dünyaya baktığımızda, modern dünyaya ayak uyduramayan sektörlerin büyük çoğunluğu gerileme kaydetmişlerdir. Bu gerilemelerin bu endeksle devam etmesi halinde, ilerleyen yıllarda daha da yükseleceğini tahmin edebiliriz. İnşat sektörü de geçmiş dönemlerde yapay zeka teknolojisine ayak uyduramamış olsa bile, son dönemler aktif olarak gelişimler yaşanmıştır. Bu gelişimlerle birlikte yapay zeka sistemleri inşaat alanlarına son hızla girmeye başlamıştır. Bunun devam etmesi halinde, inşaat sektörünün daha iyi ilerleme kaydedebileceğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Tüm bunları dikkatle takip ettiğimizde, yapay zekanın inşaat sektörü için önemli ölçüde gereklilik olduğunu, bunu uygulamaya alacak olan inşaat şirketlerin hızla büyüyeceğini rahatça söyleyebiliriz.
Yapay zeka, inşaat alanı için yeni kullanılan bir argüman olsa da ilerleyen dönemlerde aktif bir biçimde kullanılacak, bu sektörün içine yerleşmeye başlayacaktır. Yapılan tüm araştırmalar ve çalışmalar bu ilerlemenin belirttiğimiz şekilde olacağını öngörüyor.
